×
Home Collectie Events Over ons Contact

Een Belangrijk Hollands Schrijfmeubel, ca. 1740



Een Belangrijk Hollands Schrijfmeubel, ca. 1740

Het meubel bestaat uit een onderkast en een bovenkast. De onderkast, op gecontourneerde poten, bevat vier laden; de bovenkast heeft een gecontourneerde kap en twee deuren die in ruitvorm gefineerd zijn binnen panelen afgezet met lijsten. De overhoeks geplaatste, afgeronde stijlen zijn gedecoreerd met fineer in visgraat-motief en met cannelures die met messing zijn ingelegd. Ook de slaglijst is versierd met visgraat-fineer, een messing cannelure en bovendien met een Ionisch kapiteel met voluten. De onderkant van de kap, evenals de bovenkant van de basis van de bovenkast dragen messing lijsten. Ook de onderkast is boven de poten, tussen en boven de laden gedecoreerd met messing lijsten.
De laden van de onderkast en de zijkanten van boven- en onderkast zijn alle gefineerd in ruitvorm. Het Engelse beslag, sleutelplaten en ladetrekkers, is van messing vervaardigd.

Het interieur van de bovenkast bevat een uitklapbaar en afsluitbaar schrijfblad dat op een sloofje rust. Aan de buitenkant is het blad gedecoreerd met satiné-hout in de vorm van twee deurtjes waartussen zich aan de bovenkant de sleutelplaat bevindt. Het blad wordt geflankeerd door vier laadjes met afgeschuinde hoeken. Boven de schrijfklap bevindt zich een drietal laden en zeven bergvakjes of “pigeonholes”. Daarboven bevindt zich, over de hele breedte van het meubel een bergvak. De rij pigeonholes is fraai van vorm met gecontourneerde bovenkanten. Het eikenhout aan de binnenkant van alle bergvakken is opvallend met donkere vlekjes en spikkels in schildpad-imitatie (?) gedecoreerd.
Achter het schrijfblad verborgen zijn nog meer lades en een kastje met een spiegelruit. Ook daarachter bevinden zich weer laadjes en enkele geheime vakjes. Het schrijfblad is bekleed met leer.

Op de achterkant van het meubel bevindt zich een uit 1944 daterend label van het Centraal Museum in Utrecht.
Onderzoek bracht aan het licht dat dit schrijfmeubel, samen met andere meubels van Mr. Willem Baron Röell tijdens de oorlog in bewaring gegeven werd aan het Centraal Museum dat in Utrecht de beschikking had over veilige opslagruimtes. Omdat vele particulieren gebruik maakten van de service die het Centraal Museum bood, raakten de opslagruimtes snel vol. Vandaar dat in de loop van 1944 voor een aantal stukken elders opslagruimte werd gezocht. Die vond men onder meer in kasteel Merckenburgh te Heukelum.

Het schrijfmeubel is op het label onjuist beschreven en gedateerd als een “mahoniehouten kast met koperen beslag, einde 18e eeuw”, mogelijk door de haast waarmee een en ander moest gebeuren en waarschijnlijk ook door een niet in meubelkunst gespecialiseerde medewerker. Toch is het meubel in de transportlijst en de correspondentie d.d. 8 april 1944 over de meubeltransporten naar kasteel Merckenburgh terug te vinden. In de transportlijst wordt het genoemd:”kast met 2 deuren, laadjes en koperbeslag Omstr. 1720”. In de correspondentie heet het: “het tweedeursche kastje met koperbeslag begin 18de eeuw”.

Dit schrijfmeubel toont zowel in constructie als in decoratie vele karakteristieken van het Engelse “bureau-cabinet”, zoals dat vanaf ca. 1730 zijn definitieve vorm kreeg. De Engelse ladenkast van de 17e eeuw werd in de 18e eeuw voorzien van een bovenkast en ontpopte zich tot combinatie van commode, schrijftafel en kast.
De decoratie bestond in Engeland veelal uit fraai verwerkt hout, spiegeldeuren en met messing ingelegde cannelures. Het was de meubelmaker John Channing die zich juist in de jaren 1730-1740 een meester toonde in het decoreren met messing. Hoogstwaarschijnlijk werkte Abraham Roentgen tijdens zijn Londense jaren (1733-1739) ook in Channings atelier.
Het is op grond van de constructieve en decoratieve karakteristieken én op grond van de overeenkomst met meubelen uit Roentgens Hernhager periode (1742-1750), dat dit schrijfmeubel misschien door Abraham Roentgen vervaardigd zou kunnen zijn in de tweede periode die hij in Nederland doorbracht (1739-1742).
Engels geïnspireerde meubelen (zowel wat vorm als decoratie betreft), waren in de Noordelijke Nederlanden en in Noord- en Midden-Duitsland zeer gewild en juist het bureau-cabinet was, in al zijn variaties, het representatieve meubel bij uitstek van de 18e-eeuwse gegoede elite.

Provenance:
Het schrijfmeubel is afkomstig uit de collectie van Mr. Willem Baron Röell (Baarn 1897 – 1971 Zeist).
Röell, woonachtig in Bosch en Duin bij Utrecht, bekleedde verscheidene functie binnen de rechterlijke macht.
Het geslacht Röell is oorspronkelijk afkomstig uit Duitsland (Westphalen) waar Johann von Röell (1599-1659) wegens zijn optreden in de Dertigjarige oorlog in de adelstand werd verheven.
Johanns jongste zoon Hermann Alexander Röell kwam in 1670 naar de Republiek der Verenigde Nederlanden en werd de stamvader van de Nederlandse tak van de familie. In 1815 werd zijn nazaat de staatsman Willem Frederik Röell in de Nederlandse adelstand verheven. De familie leverde in de loop van de eeuwen verscheidene Nederlandse bestuurders in hoge functies, onder meer als staatsraad en minister, en in functies gerelateerd aan het Koninklijk Huis.
Een Belangrijk Hollands Schrijfmeubel, ca. 1740
Prijs op aanvraag
Periode
ca. 1740
Materiaal
eikenhout gefineerd met palissander- en satinéhout; messing beslag
Afmetingen
187 x 50 x 100 cm

Wereldwijde verzending mogelijk


Ontdek ook